وزارت نيرو شركت مهندسي آب و فاضالب كشور معاونت نظارت بر بهره برداري واحد مدیریت مصرف انرژي و سامانه هاي كنترل دستورالعمل انتخاب نصب و بهره برداری از کابل های قابل استفاده در چاه های آب شرب برای ولتاژهای اسمی 6.0/1 KV (U m = KV) کابل های قابل انعطاف 831 آذرماه 3131
اسامي اعضاء كميته تدوین دستور العمل راهنماي انتخاب نصب و نگهداري از كابل هاي برق چاه آب شرب ردیف نام و نام خانوادگي سمت شركت سیستانا محمدقاسمی مسئول امور انرژی شركت مهندسی آب و فاضالب كشور 1 محمد باقر پور عبداله كارشناس انجمن سیم و كابل ايران 2 فرزاد نیكنام فر عضو انجمن سیم و كابل ايران 3 شاهرخ ساسان مشاور انجمن سیم و كابل ايران 4 هما قصری رئیس گروه انرژی شركت آب و فاضالب شهری استان البرز 5 سیدمحمد حسنی صفات رئیس گروه انرژی شركت آب و فاضالب شهری استان كرمان 6 غالمرضا مهرنوش رئیس گروه مديريت مصرف انرژی شركت آب و فاضالب روستايی استان فارس 7 محمدرضا افشار رئیس گروه مديريت مصرف انرژی شركت آب و فاضالب شیراز 8
فهرست عنوان صفحه 3 4 5 11 11 14 15 11 15 11 31-1 -2-3 -4-5 -0-7 -8-9 پیشگفتار کلیات انواع مختلف کابل مشمول این استاندارد نحوه انجام آزمون های تضمین کیفیت کابل در دراز مدت جدول انتخاب کابل متناسب با الکتروپمپ نحوه نصب و بهره برداری از کابل روش مفصل بندی کابلها پایش کیفیت کابل بر اساس مقاومت عایقی روش تست و بازرسی کابل به هنگام خرید 16- نحوه حمل و نقل انبارش و نگهداری کابل در انبار 11- نحوه ممیزی از تجهیزات تولید کابل
1- پیشگفتار: استاندارد حاضر در رابطه با کابل های برق مخصوص چاه های آب شرب به منظور حفاظت شهروندان در مقابل نشر فلزات سنگین در آب و همچنین افزایش طول عمر تجهیزات و کاهش هزینه های استحصال آب و فاضالب در سال 93 در کمیته انتخاب و نصب و بهره برداری کابل برق چاه های آب شرب تدوین شده است.
کابل های قابل استفاده در چاه های آب شرب با سطح ولتاژ / V 1- کلیات 1-1- هدف و دامنه کاربرد: هدف از تدوین این استاندارد دستورالعمل انتخاب نصب و بهره برداری و تعیین روش های آزمون کابل های با عایق و روکش قابل استفاده در چاه های آب شرب می باشد. آزمون های کاربردی برای این کابل ها در مشخصات ویژه )استانداردهای ملی ایران مطابق با جدول 3 و همچنین استانداردی که در کمیته تدوین استاندارد و انتخاب کابل های قابل استفاده در آب شرب شرکت مهندسی آب و فاضالب کشور ایجاد شده( تعیین می شود. 1-1- مراجع الزامی مراجع الزامی زیر حاوی الزاماتی است که در متن این استاندارد به آن ها ارجاع داده شده است. بدین ترتیب این الزامات جزیی از این استاندارد مصوب می شود. استفاده از مراجع زیر برای این استاندارد الزامی است: 1-2-2- استاندارد ملی ایران شماره 3684 2-2-2- استاندارد ملی ایران شماره 067-2 3-2-2- استاندارد ملی ایران شماره 3609-1 4-2-2- استاندارد ملی ایران شماره 6626 و ملحقات مربوطه
3- انواع مختلف کابل های مشمول این استاندارد کابل هایی که مطابق این استاندارد قابل تولید می باشند عبارتند از: کابل های تک رشته کابل های سه رشته گرد کابل های سه رشته تخت - - - مشخصات فنی کابل های مخصوص چاه های آب شرب 1- ولتاژ نامی: 066/1666 ولت 2- ساختار: 1-2- هادی: 6 هادی ها با الزامات داده شده دراستاندارد ISIRI برای هادی های گروه مطابقت می کند. هادی ها می توانند به صورت بانچ یا بانچ استرند به هم تابیده شوند. 2-2- نوار عایقی ویژه: یک الیه نوار غیر جاذب رطوبت به صورت طولی یا عرضی بر روی هادی تابیده اعمال می شود. حداقل ضخامت نوار باید 6/630 میلیمتر با حداقل روی هم رفتگی %26 عرض نوار باشد. 3-2- عایق: عایق با آمیزه آلیاژ پلیمری خاص که ویژگی های آن در جداول مندرج در این استاندارد آمده است بر روی هادی اعمال میشود. میانگین ضخامت عایق باید با مقادیر داده شده در جداول مذکور مطابقت نماید.حداقل ضخامت نقطه ای عایق از فرمول زیر بدست میآید: میلیمتر 6/1- )ضخامت نامی عایق( 6/9 میلیمتر < حداقل ضخامت عایقی حداقل مقاومت عایقی فاز به فاز کابل در دمایC 16 از مقادیر داده شده )در جداول پیوست برای دستورالعمل اندازه گیری مقاومت عایقی( نباید کمتر شود.)جدول شماره 7( مطابق این دستورالعمل باتوجه به نتایج آزمایشهای انجام شده و باالبودن انتشار فلزات سنگین از کابل به آب پائین بودن مقاومت عایقی و انعطاف پذیری کم در کابل های PVC هموپلیمر( polymer (homo به هیچ وجه نباید از این نوع کابل برق برای چاه آب شرب استفاده گردد.
4-2- نحوه قرار گیری رشته های کابل: در کابل های گرد: رشته ها به صورت تابیده کنار یکدیگر قرار می گیرند. در کابل های تخت: رشته ها به صورت موازی در کنار هم قرار می گیرند. رنگ بندی عایق ها: رنگ عایق رشته ها: مشکی آبی و قهوه ای است که در کابل های تخت رشته آبی رنگ باید بین رشته مشکی و قهوهای قرار گیرد. 6-2- نوار پیچشی روی رشته های تابیده در کابل های گرد: یک الیه نوار پیچشی غیر جاذب رطوبت به صورت عرضی با حداقل روی هم رفتگی %26 عرض نوار روی رشته های تابیده گرد قرار می گیرد که حداقل ضخامت نوار باید 6/630 میلیمتر باشد. 0-2- روکش: روکش با آمیزه آلیاژ پلیمری خاص که ویژگی های آن در جداول مندرج در این استاندارد آمده است بر روی رشته ها اعمال می شود. روکش باید به گونه ای به کار رود که از تشکیل هر گونه حفره در روی آن پرهیز شود. از طرفی روکش نباید به رشته ها بچسبد. در کابل های تخت دو طرف روکش باید حالت گرد داشته باشد. رنگ روکش آبی است. حداقل میانگین ضخامت روکش کابل تخت که نباید از مقدار داده شده در جدول- 2 کمتر باشد به صورت زیر از میانگین هشت نقطه مشخص شده در شکل- 1 به دست می آید. a b شکل 1 - ابعاد کابل تخت حداقل میانگین ضخامت روکش کابل های گرد نیز نباید از مقدار داده شده در -1 روکش برای کابل های تخت و گرد از فرمول زیر بدست میآید: جدول کمتر باشد.حداقل ضخامت نقطهای میلیمتر 6/1 )ضخامت نامی روکش( 6/86 میلیمتر> حداقل ضخامت نقطه ای روکش حداقل و حداکثر پهنا )a در شکل -1( و حداقل و حداکثر ضخامت )b شده است. در شکل -1( برای کابل های تخت در جدول -2 مشخص آزمون ها: انطباق الزامات بند 2 فوق)ساختار( باید با بازرسی و آزمون های مندرج در جدول- 3 مورد آزمون قرار گیرند.
حداکثر میانگین قطر کابل حداقل جدول 1: مشخصات کابل های گرد ضخامت نامی روکش ضخامت نامی عایق سطح مقطع و تعداد رشته n mm mm mm mm میانگین قطر کابل قطر بزرگ قطر کوچک جدول 2: مشخصات کابل های تخت ضخامت نامی روکش ضخامت نامی عایق سطح مقطع و تعداد رشته n mm mm mm حداقل حداکثر حداقل حداکثر روش اندازه گیری مقاومت عایقی فاز به فاز: )این قسمت به عنوان پیوست در آخر مشخصات آورده شده است.(
جدول 3: آزمون های مربوط به کابل ها روش آزمون تشریح شده در استاندارد ISIRI بند 1-2 - ISIRI بند 3-3-16 - مطابق با ماده 8 دستورالعمل ISIRI بازرسی آزمون دستی - بر اساس گواهی مراکز رسمی کشور )آزمایشگاه های مرجع( شماره مرجع 1 1-1 2-1 3-1 2 1-2 2-2 3-2 3 1-3 2-3 3-3 4-3 6-3 4 1-4 2-4 3-4 4-4 6-4 6 1-6 2-6 0 1-0 2-0 3-0 7 1-7 2-7 - شرح آزمون الکتریکی مقاومت الکتریکی هادی ولتاژ روی رشته های کابل تکمیل شده مقاومت عایقی در C )فاز به فاز( بازرسی مربوط به خصوصیات ساختاری و ابعادی بازرسی انطباق با ویژگی های ابعادی اندازه گیری ضخامت عایق اندازه گیری ضخامت روکش ویژگی های مکانیکی عایق استحکام کششی قبل از کهنگی استحکام کششی پس از کهنگی تلفات جرم جذب آب سختی shore A ویژگی های مکانیکی روکش استحکام کششی قبل از کهنگی استحکام کششی پس از کهنگی تلفات جرم جذب آب سختی shore A آزمون فشار در دمای باال عایق روکش کشسانی و استحکام در برابر ضربه در دمای پایین خمش برای عایق در دمای پایین خمش برای روکش در دمای پایین ضربه بر کابل در دمای پایین شوک حرارتی عایق روکش میزان فلزات سنگین موجود در آب
الزامات آزمون های الکتریکی برای عایق ISIRI میباشد. کیلو ولت( DC به مدت 6 دقیقه بین هر هادی و - مقاومت الکتریکی هادی: بر اساس جدول گروه 6 هادی ها در استاندارد 3684 - ولتاژ روی کابل: ولتاژ 3666 ولت ( کیلو ولت( AC یا 8466 ولت ( هادی های دیگر اعمال می شود. شکست عایقی نباید رخ دهد. - مقاومت حجمی در 26 حداقل C Ω cm مطابق با بند 1-17 استاندارد 3609-1 ISIRI - مقاومت حجمی در 76 حداقل C Ω cm مطابق با بند 1-17 استاندارد 3609-1 ISIRI - ثابت مقاومت عایقی در 26 حداقل C MΩ km مطابق با بند 1-17 استاندارد 3609-1 ISIRI - ثابت مقاومت عایقی در 76 حداقل C MΩ km مطابق با بند 1-17 استاندارد 3609-1 ISIRI - مقاومت عایقی فاز به فاز: برای اندازه گیری مقاومت عایقی فاز به فاز در کابل تکمیل شده )محصول نهایی( ماده مطابق با 8 دستورالعمل حداقل مقاومت عایقی فاز به فاز در 1666 متر در دمای 16 حداقل C باید MΩ km باشد. نگهداری برای بررسی این موضوع که آیا عایق روی هادی کابل های نصب شده در طول زمان به کارگیری به صورت تدریجی در حال افت کیفی است یا خیر الزم است به طور مرتب و مطابق برنامه زمان بندی خاص آزمون مقاومت عایقی بر روی کابل انجام و داده های آن پس از جمع آوری مورد بررسی قرار گیرند. به گونه ای که پس از تصحیح دما در 16 درجه سانتی گراد و تصحیح طول به 1666 متر و بعد از کاهش و تثبیت نسبی عایق کابل در ماه دوم پس از شروع آزمون اوال عدد مقاومت عایقی از مقدار تعیین شده کمتر نباشد و ثانیا پس از این تثبیت تا پایان سال اول بعد از نصب کاهش مقاومت عایقی از 16 درصد مقدار تثبیت شده تجاوز نکند. چون آزمون مقاومت عایقی و نتایج حاصله از آن به عواملی نظیر دما و رطوبت وابسته است به همین دلیل در آماده سازی کابل باید دقت کافی به عمل آید.
جدول 4: الزامات آزمون های نوعی غیر الکتریکی برای عایق و روکش روكش عايق N/mm N/mm % % ± C ± C ساعت ساعت N/mm N/mm ± ± % % ± ± ± C ± C - ± C - ± C - ± C - ± C ± C ± C 1 ساعت 1 ساعت OK OK ± C ± C 242 ساعت 242 ساعت. mg/cm. mg/cm ± C ± C 336 ساعت 336 ساعت. mg/cm. mg/cm حداقل حداقل 1 ماه 1 ماه cm cm C C Liter Liter سطح در معرض آب برای هر 162 سانتی متر مربع < µg /L < µg/l < µg /L < µg /L < µg /L < µg /L < µg /L < µg /L < µg /L < µg /L شرح آزمون استحكام كششی حداقل ازدياد طول در نقطه پارگی پس از كهنگی در كوره هوا )بدون هادی(: شرايط كهنگی: دما مدت استحكام كششی پس از كهنگی حداقل تغییرات حداكثر ازدياد طول پس از كهنگی حداقل تغییرات حداكثر فشار تیغه در دمای باال: دما خمش در سرما: دما ضربه در سرما: دما شوک حرارتی: دما مدت جذب آب: روش الكتريكی دما مدت جذب آب: روش گرانی سنجی دما مدت حداكثر تغییرات در جرم اندازه گیری سختی shore A غلظت فلزات سنگین موجود در آب: زمان طول نمونه كابل غوطه ور در آب دمای آب مقدار آب 1 سايز كابل مرجع 35 3 گرد سرب كادمیوم كروم نیكل كبالت برای سایر کابل ها قطر کابل را در عدد 3.14 ضرب نموده و حاصل را در طول کابل مورد آزمون در معرض آب ضرب نموده و برای هر 106 سانتی متر مربع معیارهای مندرج در جدول به کار گرفته شود. -1
4- نحوه انجام آزمون های تضمین کیفیت کابل در دراز مدت به منظور تضمین عملکرد کابل در درازمدت و اطمینان از عمر مفید کابل و همچنین عدم آسیب دیدگی تجهیزات متصل به کابل )الکتروپمپ و تابلوی فرمان( و با توجه به تنوع شرایط آب و هوایی کشور و تفاوت در کیفیت آب مواد محلول در آن و نیز دماهای متفاوت آن در نقاط و عمق های مختلف تولید کننده باید شرایط و امکانات آزمون های ذیل را فراهم نماید. 1- بررسی میزان محتوای فلزات سنگین ناشی از انتقال مواد قابل حل در آب از سوی مواد پلیمری روکش کابل توسط آزمایشگاه های رسمی معتبر تضمین کننده کیفیت و سالمت آب شرب و انطباق نتایج با معیارهای تعیین شده از مراکز فوق الذکر. 2- بررسی ثبات مقاومت عایقی در آزمایشگاه کارخانه تولید کننده به مدت حداقل 2 سال در آب نمک )با غلظت 6 درصد( آب حاوی کلر)با غلظت 4( PPM و آب مقطر در دماهای 46 و 76 درجه سلسیوس صورت میپذیرد به گونه ای که پس از تصحیح دما در 16 درجه سانتی گراد و تصحیح طول به 1666 متر و بعد از کاهش و تثبیت نسبی عایق کابل در ماه دوم پس از شروع آزمون اوال عدد مقاومت عایقی از مقدار تعیین شده کمتر نباشد و ثانیا پس از این تثبیت تا پایان سال اول بعد از شروع آزمون کاهش مقاومت عایقی از 16 درصد مقدار تثبیت شده تجاوز نکند. این آزمون ها به منظور تضمین عملکرد کابل در شرایط بهره برداری صورت می گیرد. آزمون اندازه گیری مقاومت عایقی در شرایط پس از نصب در محل چاه و آغاز بهره برداری از تجهیزات پمپاژ توسط مصرف کننده نیز باید همانند نتایج گفته شده در شرایط آزمایشگاهی عملکرد مناسب ساختاری و مقاومت عایقی کابل را تضمین نماید. نتایج بررسی آزمایشگاهی و مستندات مربوطه جهت تصمیم گیری به نمایندگان مصرف کننده باید ارائه شود. 3- انجام آزمون تحمل فشار هیدرواستاتیکی حداقل 26bar توسط کابل و مفصل مرتبط با آن به منظور بررسی سازگاری کابل با مفصل و تحمل فشار الیه های فوقانی آب: در این آزمون قطعه ای از کابل به طول 2 متر که در بخش میانی آن مفصل به کار رفته است در دستگاه اندازه گیری فوق قرار گرفته و پس از 108 ساعت)یک هفته( تراوش آب از دو سر کابل مورد بررسی قرار گیرد. هیچ گونه آثار تراوش آب از دو سر کابل نباید مشاهده شود. نوع مفصل مبنا رزینی است. 4- انجام آزمون تحمل کابل در برابر سوراخ شدگی)اندازه گیری سختی سوزنی(: تجهیزات آزمون شامل وسیله اندازه گیری و شرایط تولید نمونه صفحه از مواد پلیمری در استاندارد - ISIRI و ISIRI آمده است و خالصه آن به شرح زیر میباشد : روش آزمون: اندازه گیری سختی سوزنی Shore A زمان اندازه گیری : 16 ثانیه وزنه مورد استفاده : یک کیلو گرم تعداد نقاط اندازه گیری : 6 نقطه ضخامت صفحه آزمونه : 0 میلیمتر )حداقل( شرایط تهیه صفحه : مطابق با استاندارد ISIRI
این آزمون برای بررسی تحمل کابل در برابر سوراخ شدگی و پارگی حین نصب و برخورد آن با پلیسه های فلزی درون چاه صورت میگیرد. 6- بررسی عدم اتالف بیش از حد انرژی در کابل: برای این منظور کابل در دمای محیط توسط مصرف کننده ای که حداکثر جریان مجاز کابل را مصرف نماید به مدت 2 ساعت تحت آزمون قرار می گیرد. حسگرهای دمایی نصب شده در طول 16 متر از کابل )ابتدا انتها و بخش میانی کابل( نباید دمایی بیش از 66 درجه سانتی گراد را نشان دهد. جریان مجاز کابل از جدول پیوست دستورالعمل کابل های مورد نظر انتخاب می شود. تولید کننده باید تجهیزات مربوطه شامل Power Analyzer و بار مصرفی برای تامین جریان مجاز کابل را برای انجام بررسی های کارشناسی در محل تولید تامین و آماده به کار نماید. 5- جدول انتخاب کابل متناسب با الکتروپمپ جداول انتخاب کابل در حالت راه اندازی ستاره مثلث و راه اندازی مستقیم: )راه انداز نرم - Soft Start- Stop درایو دور متغیرVSD ) به شرح جداول ذیل می باشد: جدول 6: انتخاب کابل در حالت راه انداز ستاره مثلث( 386) Volt 66Hz 3- ~ Υ/Δ سطح مقطع و تعداد رشته ها جریان )A( سطح مقطع کابل توان HP KW حداکثر طول کابل بر حسب متر دوکابل سه رشته... سطح مقطع بر حسب میلی متر مربع
(386 Volt 66Hz جدول 0: انتخاب کابل در حالت تک کابل Start-Stop Soft و ~D.O.L( VSD 3- سطح مقطع و تعداد رشته ها جریان )A( سطح مقطع کابل توان HP KW حداکثر طول کابل بر حسب متر یک کابل سه رشته... سطح مقطع بر حسب میلی متر مربع
نحوه نصب و بهره برداری از کابل 6- قبل از نصب و مفصل بندی کابل الکتروپمپ الزم است مقاومت عایقی فاز به فاز و فاز به بدنه الکتروپمپ اندازهگیری 1-6- مگااهم است(. همچنین الزم است مقاومت عایقی رشته های کابل نسبت به هم اندازه شود. )مقدار قابل قبول باالی 66 در حالت اخیر کابل در موقعیت عدم اتصال به الکتروپمپ باید گیری شده و از سالم بودن کابل اطمینان حاصل نمود. در دمای 16 درجه سانتیگراد باشد. دارای مقاومت عایقی حداقل MΩ km تابلو فرمان بایستی از نوع خود ایستا با پایه مناسب باشد بطوریکه امکان جابجایی آسان آن توسط نیروی کششی کابل و 1-6- سایر عوامل وجود نداشته باشد. در طراحی تابلو فرمان چاه به گونهای باید عمل شود که ارتفاع مناسب از کف تابلو فرمان تا سطح زمین وجود داشته 3-6- باشد. این امر باعث مانور بهتر کابل در زیر تابلو شده و از صدمات ناشی از خمهای نامناسب توسط اپراتور جلوگیری می شود. حداقل شعاع خمش کابل بایستی از 16 برابر قطر کابل گرد یا کوچکترین قطر کابل تخت کمتر نشود. درصورت کم بودن قطر چاه نسبت به قطر الکتروپمپ جهت جلوگیری ازآسیب دیدن کابل )محل عبور کابل ازروی پمپ( 4-6- الزم است به هرشکل ممکن کابل را محافظت نمود. و توسط گلند مناسب پیش بینی شود. ورودی کابل ها بایستی بر اساس مسیر عبور کابل از پائین تابلو 5-6- انتهای کلیه کابلها بایستی از کابلشوهای مرغوب و استاندارد و حتما توسط پرس هیدرولیک و دستی اتصال زده شود. 6-6- )به منظور جلوگیری از معیوب شدن کابلشو و سر کابل از وارد کردن ضربه توسط چکش یا سنگ جلوگیری شود(. انتهای لوله جدار باالی چاه در داخل و خارج اتاقک به شکلی طراحی شود که در مسیر عبور کابل باعث زدگی و تحت 1-6- فشار قرار گرفتن کابل و نهایتا اتصال کابل نگردد. به منظور اتصال کابل سرویس به کابل الکتروپمپ استفاده از مفصل رزینی با رعایت دستورالعمل مربوطه الزامی است. 8-6- در طول نصب الکتروپمپ و کابل درون چاه الزم است کابل سرویس به فاصله هر 3 متر با طناب پالستیکی یا بست 9-6- مخصوص کابل یا نخ عدل بند به لوله آبده مهارگردد. استفاده از شیلنگ پالستیکی )شیلنگ تراز( جهت بستن کابل به لوله مناسب نبوده و ممکن است به مرور زمان دراثر سنگینی وزن کابل باعث پارگی کابل و سقوط کابل در چاه شود. در طول نصب الکتروپمپ و کابل درون چاه جهت اطمینان از آسیب ندیدن کابل الزم است هر 66 متر انتقال کابل و 11-6- الکتروپمپ به درون چاه یکبار مقاومت عایقی اندازه گیری شود. در هنگام پایین رفتن الکترو پمپ و کابل به داخل چاه میبایست به صورت کامال صاف انجام شده و از تاب خوردگی و 11-6- چرخیدن قالب جرثقیل جلوگیری گردد در غیر اینصورت باعث افزایش طول کابل در داخل چاه شده و احتمال کاهش طول آن در بیرون چاه می باشد. در انتخاب سایز کابل فاصله از سر چاه تا تابلو فرمان مد نظر قرار گیرد. 11-6- اضافه کابل و حلقه کردن آن مخصوصا کابل های تک رشته در سر چاه مجاز نبوده و باعث افت ولتاژ و افزایش جریان می 13-6- شود )حالت ترانسفورمری(. محل عبور کابل ارتباطی بین تابلوها )کنتور وفرمان( بایستی در یک کانال مناسب یا سینی کابل باشد. 14-6-
در صورت نیاز برای اتصال کابل مسی به کابل آلومینیومی استفاده از کابلشو و انگشتی بیمتال به جهت عدم خوردگی الکترو شیمیایی الزامی است. توصیه میشود به منظور حفظ مقاومت عایقی جنس کابل الکتروپمپ و کابل سرویس یکسان باشد. با توجه به اثر گذاری مواد پلیمری متفاوت بر مقاومت عایقی الزم است در صورت استفاده از کابل های دارای پلیمرهای متفاوت )به عنوان مثال EPDM,SWR به کابل زمینی در خروجی چاه( موضوع در اندازه گیری مقاومت عایقی مد نظر قرار گیرد. حتی المقدور از نصب کابل در دمای زیر صفر به علت ترک خوردن عایق و روکش کابل خودداری گردد. در صورت ضرورت نصب در دمای زیر صفر الزم است کابل به همراه قرقره در گرم خانه گرم شده و در طول جابجایی تا محل مصرف به طور مناسب )با پوشش مناسب مانند پتو برزنت و...( پیچیده شود تا گرمای خود را حفظ کند. الزم است حدفاصل سر چاه تا تابلو فرمان کابل سرویس الکتروپمپ جهت حفظ مقاومت عایقی )کاهش اثر دما روی کابل( با پوشش مناسب از جمله قرار دادن در کانال مناسب و... قرار گیرد. -15-6 -16-6 -11-6 -18-6 1- روش مفصل بندی کابل ها در حال حاضر سه شیوه رایج مفصل بندی کابل ها در کشور وجود دارد که عبارتند از: روش استفاده از آپارات روش استفاده ازمفصل حرارتی روش استفاده از مفصل رزینی -1-2 -3 1-1- روش استفاده از آپارات: این روش سنتیترین شیوه مفصل بندی است. در این روش ابتدا سر سیم ها را برای مف زدن آماده میکنیم. برای این کار روکش سیم را به اندازه مورد نیاز از مس جدا مینمائیم. مف قطعهای مسی است برای دو سر سیم که روی آنها پرس میشود. ضمنا سایز مف باید با سایز سیم برابر باشد و با پرس فشاری سایز مناسب پرس شود. زیرا پرس کمتر باعث قطع شدن مس سیم ها و پرس سایز باال باعث جدا شدن و رها شدن مسهای داخل مف میشود. مزایا و معایب روش آپاراتی: حسن این روش نیاز نداشتن به ابزارآالت خاص میباشد اما مقاومت عایقی و مقاومت فشاری آن در برابر فشار مکانیکی کمتر است. در این روش مفصل ها آب بندی نشده و آب به داخل آن نفوذ پیدا میکند.
1-1- روش استفاده ازمفصل حرارتی: در پک مفصل بندی حرارتی برای کابل سه رشته باید یک داشته باشیم. ترموفیت بزرگ سه عدد ترموفیت کوچک و سه عدد مف در اختیار اولین نکته در این مفصل بندی این است که عایق کابل باید به مقدار بیشتری برداشته شود که برای اتصال مف ارتفاع سیم به اندازه کافی باشد. فیت های حرارتی را روی مف ها قرار داده و حرارت می دهیم تا فیت ها کامال منقبض شوند. سپس روکش نهایی را روی هر سه فیت آورده و حرارت می دهیم تا به صورت کامل بسته شود و در نهایت ابتدا و انتهای مفصل را توسط چسب برق عایق می کنیم تا آب به آن نفوذ نکند. مزایا و معایب روش حرارتی: حسن این روش این است که بسیار سریع انجام میشود ولی روش استفاده از مفصل حرارتی به دلیل اینکه در زمان نصب مقاومت مکانیکی در فشارهای گوناگون وجود ندارد توصیه نمی شود زیرا در صورت صدمه دیدن نفوذ آب را در بر خواهد داشت. 3-1- روش استفاده از مفصل رزینی: بهترین شیوه مفصل بندی مفصل بندی رزینی است که از لحاظ مقاومت عایقی و مقاومت مکانیکی از دو روش دیگر بهتر است. پکیج این مدل شامل 2 عدد قاب طلق 1 عدد در پوش چسب رزین و جدا کننده فاز کابل می باشد که در بازار موجود است. چسب رزین از ترکیب 2 مدل چسب می باشد که پس از مخلوط شدن بعد از 1 ساعت خشک می شود. یکی از مواردی که در هر روش مورد استفاده قرار میگیرد این است که فازها وقتی قرار است بهم متصل شوند نقاطی که بهم میرسند باید جدا از هم باشند تا وقتی مف ها به هم می خورند با هم اتصال نداشته باشند ضمنا بحث رنگ بندی هم مهم است. دقت نمایید تاریخ چسب مورد استفاده در این روش منقضی نشده باشد زیرا در این حالت چسب پس از مدتی مثل خمیر جدا میشود و استحکام ندارد. در برخی شرایط محیطی که امکان استفاده ازهمه ابزار استاندارد مانند مف نیست باید دو قطعه از سیم که عایق الکتریکی آن برداشته شده روی هم قرار گیرد و با سیم مسی از جنس خودش کامال بسته بندی شود و کل قسمت بسته بندی با لحیم آب کاری کامل شود. این تنها شیوه ای است که می تواند از اتصال کامل برخوردار باشد. بقیه شیوه ها پس از مرور زمان اتصال خود را رها کرده و باعث به وجود آمدن جریان نشتی می شوند. باید توجه داشت که مفصل بندی با روش رزینی بهترین نوع مفصل بندی است اما دارای اشکاالت اجرایی زیر می باشد: رزینی که در داخل پک طلقی قرار می گیرد برای خشک شدن زمان زیادی نیاز دارد که در تابستان این زمان بین نیم ساعت تا یک ساعت و در زمستان امکان افزایش این زمان به علت سردی هوا تا 3 ساعت نیز هست. بنابراین قبل از مفصل بندی باید زمان خشک شدن را در نظر بگیریم. بسیار پیش آمده که در چاه های آب یا در مناطقی که از چاهک ها استفاده میشود نصاب و اپراتور جرثقیل این زمان را در نظر نگرفته اند.
نحوه صحیح و غلط مفصل بندی: نحوه صحیح به این صورت است که مف ها تاحدی از هم فاصله داشته باشند که تحت هیچ شرایطی تماس الکتریکی بین فازها به وجود نیاید و اما نحوه اشتباه به صورتی است که مف ها بهم نزدیک هستند و امکان دارد به واسطه ی همین نزدیک بودن باعث اتصال کوتاه شوند. در انتهای طلق های مفصل رزینی شیارهایی قرار داده شده که اگر احیانا سایز کابل بزرگ تر بود بتوان شیارها را جدا کرد تا کابل در درون طلق به طور کامل قرار گیرد. پس از آماده کردن چسب جداکننده فازها را روی کابل ها قرار می دهیم. دقت نمایید فازها باید حتما از هم جدا باشند تا که اگر احیانا جداکننده در دسترس نبود از غالف بیرونی کابل ها هم بتوان استفاده کرد. سپس کابل را در قاب طلقی خود قرار داده و برای جلوگیری از خروج احتمالی چسب ابتدا و انتهای طلق را با چسب برق میبندیم و چسب را داخل محفظه طلقی می ریزیم پس از ریختن نصف چسب با تکان دادن آهسته محفظه حباب های هوای روی چسب را تخلیه کرده و بقیه چسب را داخل محفظه پر می کنیم.سپس دوباره به آرامی هوای داخل محفظه را تخلیه می کنیم. در انتها درب محفظه را میبندیم و صبر میکنیم تا چسب درون محفظه سفت شود. زمانی که چسب ها در حال سفت شدن هستند از تکان دادن آن جدا خودداری گردد تا حباب های جدید به وجود نیاید. مزایا و معایب مفصلبندی رزینی مفصلبندی رزینی برای پمپ شناور بهترین روش میباشد. زیرا مقاومت عایقی و مکانیکی آن بسیار باال است. در این روش از رزین استفاده میشود که بیشترین مقاومت را دارا بوده و از نفوذ آب جلوگیری مینماید. ولی این روش دارای دو ایراد است: اول اینکه به دلیل داشتن حجم زیاد کابل های قطور امکان نصب در برخی چاه ها وجود ندارد و دوم اینکه سفت نشدن مایع داخل رزین در زمان کوتاه باعث صرف وقت میشود. اخیرا شیوه ای جدید برای مفصل بندی ابداع شده است که ترکیبی از سه شیوه مذکور میباشد و در این روش می توان از بروز صدمات متعدد به کابل و در نتیجه نفوذ آب به مفصل و در نهایت سوختن الکترو موتور جلوگیری نمود. 8- پایش کیفیت کابل بر اساس مقاومت عایقی: در روش آزمون مقاومت عایقی )که عموما آزمون Megger نامیده می شود( کابل های ولتاژ ضعیف )کمتر از 6( KV را شامل میشود. به این آزمون ها آزمون "نصب" و " تعمیر و نگهداری" می گویند. آزمون باید توسط پرسنل با تجربه و کارآمدی که آشنایی کاملی با آزمون مقاومت عایقی دارند و از چگونگی عملکرد ایمن تجهیزات آزمون مطلعند انجام پذیرد. مقادیر مقاومت عایقی واقعی به سادگی قابل دستیابی نیستند زیرا به عوامل متعددی شامل موارد زیر بستگی دارد: جنس عایق سایز هادی دمای عایق روی هادی )مثال در صورتی که در معرض نور مستقیم خورشید قرار گیرد.( رطوبت )مثال در حالتی که کابل مرطوب باشد.( طول کابل )1 )2 )3 )4 )6
0( شرایط کابل )مثال اینکه عایق کابل عقب کشیده نشده باشد یا سر رشته های کابل از هم جدا نشده باشند.( چهار نوع آزمون برای اندازه گیری مقاومت عایقی وجود دارد: آزمون نوعی/ آزمون تصدیق/ آزمون انطباق آزمون کارخانه ای آزمون نصب آزمون تعمیر و نگهداری )1 )2 )3 )4 آزمون نوعی )که به آن آزمون تصدیق یا انطباق هم می گویند.( عموما بر روی یک کابل جدید یا کابل با طراحی اصالح شده انجام می شود و هدف از انجام این آزمون اثبات مطابقت کابل با استانداردهای معتبر می باشد. این نوع آزمون در حین فرایند تولید انجام نمی شود. آزمون مقاومت عایقی کارخانه ای هنگامی انجام می شود که الزم باشد مطابقت کابل با استانداردها یا مشخصات فنی مورد نظر در محل کارخانه بررسی شود. این آزمون بر طبق روش مندرج در استاندارد صورت می گیرد. آزمون های نصب مستقیما بالفاصله پس از نصب تنها در مورد سیم و کابل هایی که جدیدا نصب شده است صورت می گیرد. 2 به این نوع آزمون اصطالحا آزمون نوع "برو/ نرو " می گویند و منظور از انجام این آزمون آن است که بررسی شود که آیا عایق کابل در هنگام نصب آسیب دیده است یا خیر. آزمون مقاومت عایقی "تعمیر و نگهداری" را می توان طبق برنامه زمانی مشخصی انجام داد و داده های مربوطه را جمع آوری نمود و پس از بررسی این داده ها مشخص نمود که آیا عایق روی هادی کابل در طول زمان به کارگیری از آن به صورت تدریجی در حال افت کیفیت است یا خیر. در صورتی که مقاومت عایقی از حداقل مقدار قابل پذیرش توسط مصرف کننده کاهش یابد یا در طول زمان به کارگیری از کابل به یکباره افت کند کابل را با کابل جدید دیگری جایگزین کنند. اقداماتی که پیش از اندازه گیری مقاومت عایقی باید انجام شود : آزمون مقاومت عایقی و نتایج حاصل از آن به عواملی نظیر دما و رطوبت وابسته است. به همین دلیل در آماده سازی کابل مورد آزمون باید دقت کافی به عمل آید. برای دستیابی به بهترین نتیجه: کابل را از حالت بهره برداری خارج کنید. کابل را از هر گونه مدار یا تجهیزات متصل به آن قطع کنید. همچنین هر گونه اتصاالت و ملحقات و سرکابل ها را از کابل جداکنید و در هر دو سر کابل رشته ها را از هم جدا کنید. مطمئن شوید که هادی ها از یکدیگر عایق شده اند. کابل را صرفا زمانی آزمون کنید که دمای هادی آن باالتر از نقطه شبنم باشد. در غیر این صورت رطوبت بر روی سطح عایق تشکیل می شود که در صورت جذب شدن رطوبت توسط عایق می تواند منجر به مردود شدن نتیجه آزمون شود. مطمئن شوید که سطح هادی عایق عاری از کربن یا هر گونه مواد هدایت کننده جریان برق است. از حد تعیین شده پیشنهادی برای ولتاژ آزمون کابل تجاوز نکنید. در غیر این صورت عایق روی هادی امکان پر تنش شدن یا حتی آسیب دیدگی خواهد داشت. )1 )2 )3 )4 2 Go/No Go
دمای عایق روی هادی را پیش از هر اندازه گیری مقاومت عایقی ثبت کنید. در غیر این صورت مقاومت عایقی اندازه گیری شده می تواند بسیار کمتر یا بیشتر از مقدار واقعی آن باشد. نحوه اعمال ضریب دما بر مقاومت عایقی )6 توجه به این نکته بسیار حائز اهیمت است که دمای عایق ممکن است بسیار باالتر یا پایین تر از دمای محیط باشد. هر گاه دمای عایق یا مقاومت عایقی اندازه گیری شده در آن دما معلوم باشد می توان مقاومت عایقی در هر دمای دیگری را محاسبه نمود. ضرایب مربوط به تصحیح دما در مقاومت عایقی در جدول -9 ارائه شده است. دمای مرجع 16 C است. محاسبات: مقاومت عایقی را می توان با به کارگیری رابطه زیر در دمای مشخصی محاسبه کرد: که در آن: R= measured مقاومت عایقی اندازه گیری شده عموما بر حسب مگا اهم یا گیگا اهم. R= standard مقاومت عایقی در دمای مورد نظر همان واحد اندازه گیری مقاومت عایقی اندازه گیری شده. T= measured دمای اندازه گیری شده عایق بر حسب سیلسیوس. T= standard دمای مورد نظر برای عایق بر حسب سیلسیوس. K= ضریب مخصوص برای نوع ماده عایقی. به عنوان مثال می توانیم مقاومت عایقی در دمای مورد نظر را با به کارگیری داده های زیر محاسبه کنیم. K= T measured = R measured = T standard = C C MΩ با به کارگیری رابطه فوق مقاومت عایقی در دمای مورد نظر) 16( C مساوی با MΩ درجه تفاوت در دما حدود 266 برابر تغییر در مقاومت عایقی ایجاد خواهد کرد. 487 خواهد بود. توجه داشته باشید 36 به کارگیری ضریب تصحیح دما در مقاومت عایقی به روش دیگر مقاومت عایقی را می توان با استفاده از ضرایب مندرج در جدول -9 در دمای مورد نظر تصحیح گرد. در این حالت دمای استاندارد 16 C انتخاب شده است. ضریب تصحیح مقاومت عایقی در رابطه زیر به کار گرفته می شود: R standard = R measured. F
که در آن و R standard R measured به همان معنای پیش گفته و F ضریب تصحیح مقاومت عایقی است که از جدول پیوست به دست می آید. مثال می توانیم با استفاده از داده های زیر مقاومت عایقی را در دمای استاندارد 16 محاسبه C کنیم: K= T measured = R measured = مساوی C MΩ از روی جدول -9 در می یابیم که ضریب تصحیح دما برای مقاومت عایقی (F) برای ماده عایقی با ضریب ویژه است. به کارگیری این ضریب مقاومت عایقی در دمای استاندارد ( C 16( عبارت است از: R standard = = MΩ حداقل مقاومت عایقی قابل قبول )مقاومت برو/ نرو( آزمون برو/ نرو بر روی کابل هایی که تازه نصب شده اند انجام می شود تا مشخص شود که عایق کابل در حین نصب آسیب دیده است یا خیر. حداقل مقاومت عایقی قابل قبول با رابطه زیر محاسبه می شود: R Insulation = (V rated + ). ( ) که در آن: R Insulation V rated = حداقل مقاومت عایقی قابل قبول بر حسب مگا اهم. = ولتاژ نامی کابل )که بر روی کابل درج می شود.( بر حسب کیلو ولت. = L طول کابل بر حسب متر در مورد کابل هایی با ولتاژ نامی 066 ولت حداقل مقاومت عایقی برای کابل های به طول 36 تا 366 متر در جدول -7 زیر آمده است. )استاندارد )IEEE جدول 7: حداقل مقاومت عایقی برای کابل های به طول 36 تا 366 متر طول كابل 3205 61 4104 122 152 183 213 244 274 325 حداقل مقاومت عایقي قابل قبول 16 8 503 4 302 207 203 2 108 106
آزمون هنگام نصب آزمون مقاومت عایقی عموما بر روی کابل برقدار نشده بالفاصله پس از نصب و پیش از اتصال آن به هر گونه تجهیزات یا ملحقات انجام می شود. این آزمون برای بررسی آسیب دیدگی احتمالی عایق روی هادی در هنگام نصب کابل صورت می گیرد. این نوع آزمون را به اصطالح آزمون "برو/ نرو" )یا آزمون استقامت دی الکتریک( می نامند زیرا در صورتیکه هیچگونه شکست ولتاژ در عایق رخ ندهد کابل در این آزمون پذیرفته می شود. ولتاژی که در این آزمون انتخاب می شود کمتر از 6 KV و به مدت حداکثر تا یک دقیقه یا تا زمانی که مقدار خوانده شده مقاومت عایقی عدد ثابتی را نشان دهد اعمال می شود. ولتاژ آزمون همان ولتاژ نامی کابل )ولتاژ خط به خط( انتخاب می شود. انتخاب هر ولتاژ دیگری بیش از این مقدار ممکن است سبب ایجاد تنش در کابل و آسیب دیدگی زود هنگام در آن شود. روش آزمون برای هر کابل مورد آزمون : الف: داده های زیر را از روی بر چسب یا پالک قرقره ثبت کنید. شماره قرقره یا کالف تاریخ تولید کابل طول کابل نوع کابل سایز هادی کابل ب: دمای عایق هادی کابل را اندازه گیری و ثبت نمایید. برای کابلی که دارای چند رشته سیم عایق شده است اندازه گیری و ثبت دمای عایق یکی از رشته ها کافی است. این دما ممکن است با دمای محیط متفاوت باشد. خصوصا در صورتی که کابل در معرض مستقیم نور خورشید قرار گرفته باشد. ج: دو سر رشته های کابل را درست مطابق حالتی که می خواهید به برق ورودی و تجهیزات مربوطه متصل کنید لخت نمایید. )روکش کابل را بردارید. رشته های کابل را از هم جدا کنید و دو سر رشته های کابل را عایق برداری کنید.( کابل را باید از هر دو سر از هر گونه تجهیزات جدا کنید. این تجهیزات شامل سویچ پریز و هر وسیله دیگری است که ممکن است به هادی متصل شده باشد. حتی سویچ بازی که به کابل متصل شده باشد می تواند مداری با مقاومت کم را به دست دهد و اینگونه نشان دهد که کابل مورد نظر در آزمون مردود است. د: رشته های کابل را از یکدیگر و نیز از سیم اتصال زمین جدا کنید تا امکان مناسب ترین قرائت برای مقاومت عایقی فراهم شود. ه: هادی های لخت شده در دو سر کابل را از هر گونه کثیفی و آلودگی به خوبی تمیز نمایید. هنگام آزمون هادی های دو سر کابل باید به طور کامل خشک شده باشند. این موضوع باعث بهبود دراندازه گیری می شود. و: آزمون مقاومت عایقی را مطابق دستورالعمل سازنده دستگاه تست انجام دهید. اعمال ولتاژ بین هر دو رشته از سیم های کابل بین هر رشته کابل با سیم لخت اتصال زمین شیلد ها و زره کابل توصیه می گردد. همه هادی های لخت اتصال زمین باید به
یکدیگر و همچنین به شیلد و یا زره وصل و همگی به ارت متصل شوند. هر هادی عایق دار باید به طور جداگانه آزمون شده و نتیجه آزمون آن ثبت شود. در مورد کابل سه فاز شامل سه هادی عایق دار (C,A),B که با یک رشته سیم لخت اتصال زمین (G) به صورت کابل درآمده است. آزمون های پیشنهادی به صورت زیر می باشد: B به A C به B A به C G به A G به B G به C ز: اندازه گیری های ثبت شده را بررسی کنید. در پایان توجه داشته باشید که این آزمون از نوع برو/ نرو است. بدین معنی که همه مقادیر اندازه گیری شده مقاومت عایقی باید بیش از مقدار محاسبه شده مورد قبول که قبال گفته شد باشند. مقادیری که نزدیک به حد باالی قرائت دستگاه و بسیار بزرگ باشند ممکن است ناشی از اتصاالت نامناسب در سیستم باشد. مقادیری که صفر یا نزدیک به آن باشند ممکن است در اثر بروز عیب در نقطه ای از عایق باشد کابل تحت آزمون به خوبی آماده سازی نشده باشد. )یعنی هنوز تجهیزات به کابل متصل باشند و یا سر رشته های کابل از هم جدا نشده باشد.( آزمون تعمیر و نگهداری پیشگیرانه آزمون تعمیر و نگهداری پیشگیرانه عموما بر روی کابلی انجام می شود که قبال به مدت زمان طوالنی به کار گرفته شده است. )این زمان می تواند چند ماه یا چند سال باشد.( این آزمون برای نشان دادن هر گونه افت کیفیت در عملکرد عایق در طول زمان به کارگیری کابل می باشد. ثبت دقیق تاریخ انجام آزمون مقاومت عایقی و همچنین دمای عایق هادی کابل باید دقیقا انجام گیرد و بایگانی شود. این داده ها را می توان برای بررسی وضعیت کیفی عایق به کار گرفت. ولتاژی که در این آزمون انتخاب می شود کمتر از 6 و KV به مدت حداکثر تا یک دقیقه یا تا زمانی که مقدار خوانده شده مقاومت عایقی عدد ثابتی را نشان دهد اعمال می شود. ولتاژ آزمون همان ولتاژ نامی کابل )ولتاژ خط به خط( انتخاب می شود. انتخاب هر ولتاژ دیگری بیش از این مقدارممکن است سبب ایجاد تنش درکابل و آسیب دیدگی زود هنگام در آن شود. روش آزمون برای هر کابل مورد آزمون: الف: طول کابل را اندازه گیری و ثبت نمایید. همچنین نوع کابل و سایز هادی آن را یادداشت نمایید. ب: دمای عایق هادی کابل را اندازه گیری و ثبت نمایید. برای کابلی که دارای چند رشته سیم عایق شده است اندازه گیری و ثبت دمای عایق یکی از رشته ها کافی است. این دما ممکن است با دمای محیط متفاوت باشد. خصوصا در صورتی که کابل در معرض مستقیم نور خورشید قرار گرفته باشد.
ج: دو سر رشته های کابل را از همه تجهیزات و وسائل قطع کنید. این تجهیزات و وسایل شامل سویچ ها پریز و هر گونه وسیله دیگری است که ممکن است به هادی های کابل متصل باشند حتی سویچ بازی که به کابل متصل باشد می تواند مداری با مقاومت کم را به دست دهد و اینگونه نشان دهد که کابل مورد نظردر آزمون مردود است. د: رشته های کابل را از یکدیگر و نیز از سیم اتصال زمین جدا کنید تا امکان مناسب ترین قرائت برای مقاومت عایقی فراهم شود. ه: هادی های لخت شده در دو سر کابل را از هر گونه کثیفی و آلودگی به خوبی تمیز نمایید. هنگام آزمون هادی های دو سر کابل باید به طور کامل خشک شده باشند. این موضوع باعث بهبود دراندازه گیری می شود. و: آزمون مقاومت عایقی را مطابق دستورالعمل سازنده دستگاه تست انجام دهید. اعمال ولتاژ بین هر دو رشته از سیم های کابل بین هر رشته کابل با سیم لخت اتصال زمین شیلد ها و زره کابل توصیه می گردد. همه هادی های لخت اتصال زمین باید به یکدیگر و همچنین به شیلد و یا زره وصل و همگی به ارت متصل شوند. هر هادی عایق دار باید به طور جداگانه آزمون شده و نتیجه آزمون آن ثبت شود. در مورد کابل سه فاز شامل سه هادی عایق دار (C,A),B که با یک رشته سیم لخت اتصال زمین (G) به صورت کابل درآمده است. آزمون های پیشنهادی به صورت زیر می باشد: B به A C به B A به C G به A G به B G به C ز: اندازه گیری های ثبت شده را بررسی کنید. این اندازه گیری ها به دالیل بررسی وضعیت کابل طی مرور زمان ثبت می شوند و تنها با مقادیر قبلی همان کابل مقایسه می گردند. باید توجه نمود که همه مقادیر مقاومت عایقی یا باید در دماهای یکسان ثبت شوند و یا مقادیر ثبت شده باید در دمای خاصی تصحیح شوند تا امکان مقایسه بین آنها فراهم شود. این نوع آزمون را معموال در فواصل زمانی معینی انجام دهند. پیشنهاد می شود فواصل زمانی سالیانه یا در سال یکبار برای این آزمون در نظر گرفته شود. جدول زیر برای جمع بندی آزمون های مقاومت عایقی میدانی مناسب است: جدول 8: جمع بندی آزمون های مقاومت عایقی میدانی تعمير و نگهداري موضوعی كاربرد ندارد كاربرد ندارد الزامی الزامی الزامی الزامی ولتاژ نامی كابل = ولتاژ آزمون تا يک دقیقه الزامی بر اساس داده های جمع آوری شده به مرور زمان نصب برو/ نرو الزامی الزامی الزامی الزامی الزامی اختیاری ولتاژ نامی كابل = ولتاژ آزمون تا يک دقیقه اختیاری R Insulation = (V rated + ). ( ) نوع آزمون شماره كالف یا قرقره تاریخ ساخت كابل طول كابل نوع كابل سایز هادي دماي عایق ولتاژ آزمون مدت زمان آزمون ثبت نتایج مقاومت عایقي اندازه گيري شده حداقل مقاومت عایقي قابل قبول
جدول 9: ضریب تصحیح دمای مقاومت عایقی دما بر حسب سانتی گراد ضریب تصحیح دما بر حسب سانتی گراد ضریب تصحیح دما بر حسب سانتی گراد ضریب تصحیح
9- روش تست و بازرسی کابل به هنگام خرید: حداکثر ضخامت میانگین عایق mm جدول- 16: الزامات مربوط هادی و ابعاد کابلهای تخت و گرد حداکثر مقاومت هادی در حداقل میانگین حداقل ضخامت C ضخامت عایق نقطهای عایق Ω/km mm mm حداکثر قطر مفتول mm سطح مقطع mm حداقل ضخامت نقطهای روکش جدول- 11: الزامات مربوط به ضخامت کابلهای تخت و گرد حداقل ضخامت میانگین روکش )گرد حداکثر ضخامت میانگین روکش )تخت و تخت( و گرد( mm mm سایز کابل mm
. 0.7.8 دستورالعمل انتخاب نصب و بهره برداری از کابل های قابل استفاده در چاه های آب شرب جدول 12: حداقل ازدیاد طول هادی سایز هادی نامی حداقل ازدیاد طول% جدول 13: ابعاد خارجی کابل گرد حداکثر قطر کابل حداقل قطر کابل سایز کابل جدول 14: ابعاد خارجی کابل تخت قطر کوچک قطر بزرگ حداکثر حداقل حداکثر حداقل سایز کابل
بسته بندی بسته بندی کابل باید روی قرقره های محکم چوبی یا فلزی انجام شود. حداکثر طول کابل روی هر قرقره 1666 متر می باشد. بدنه داخلی صفحه قرقره و همچنین روی استوانه قرقره باید به خوبی با الیه های پالستیکی پوشیده شود. تا از آسیب به کابل حین حمل و نقل و نصب جلوگیری شود. الیه بیرونی کابل پیچیده شده بر روی قرقره نیز باید با نوار پالستیکی پوشیده شود. درج پیکان نشان دهنده جهت چرخش قرقره بر روی بدنه خارجی قرقره الزامی است. دو سر کابل باید با کپ حرارتی کامال آب بندی شود. 11- نحوه حمل و نقل انبارش و نگهداری کابل در انبار 1-11- مسئولیت: 1-1-11. مسئولیت نظارت و اجرای بخش های تحویل انبارش و مونتاژ قرقره با واحد انبار می باشد. 1-1-11. قرقره های تحویلی می بایستی حایز شرایط زیر باشند: الف- چوب فلنج و بارل میبایستی از جنسی با رنگ روشن استحکام مناسب و خشک انتخاب شوند تا بمرور زمان تغییر شکل ندهند. ب چوب فلنج و بارل می بایستی کامال صاف و صیقلی بوده و عاری از هرگونه زائده و تراشه باشد. ج سر و یا ته میخ ها تحت هیچ شرایطی نباید خارج از چوب قرار گیرند و می بایستی به نحو مناسب داخل چوب فلنج فرو رفته باشند. د فلنج قرقره هائی با سایز مشابه می باید کامال از لحاظ ابعادی و مشخصات مشابه هم باشد. ر- سوراخ وسط قرقره ها می باید کامال در مرکز فلنج قرار گرفته باشد. ز سوراخ های محل عبور مفتول می باید کامال از یک الگو تبعیت نموده و در امتداد یکدیگر قرار داشته باشند. س سوراخ های محل عبور محصول می باید داخل شیار و یا در نزدیکترین فاصله زیر شیار قرار داشته باشد. 1-11- شرایط نگهداری و انبارش: کلیه قرقره ها و مل زوما ت آن ها می بای س تی د ر م حلی بدو ر ا ز تابش م ست ت ق یم خ و ر شت ید تتاث ی ر ا ت رط وبت ت و تغ ی یت ر ا ت جت و ی نگ هتد ا ر ی گردند. تذکر: - با توجه به اینکه عدم تاثیر رطوبت در نگهداری میلگردها بسیار حایز اهمیت است لذا کلیه میلگردها می بایستی جهت جلوگیری از زنگ زدگی درون مایعی مناسب )روغن و یا گازوئیل و...( نگهداری شوند.
3-11- شرایط مونتاژ قرقره ها: 1-3-11. کلیه قرقره ها می بایستی با بهره گیری از ملزومات )فلنج چوب رابط میلگرد و...( مطابق با جدول مشخصات فنی قرقره های چوبی مونتاژ گردند لذا استفاده از هرگونه ملزومات نامنطبق ممنوع است. 1-3-11. جهت مونتاژ نمودن قرقره ها می بایستی حتما از میلگرد با انتهای T شکل - به همراه یک واشر فلزی در انتها و در قسمت زیرین بخش T شکل - که جوش آن کامال مستحکم و قابل اطمینان باشد استفاده گردد. تذکر: نحوه قرارگیری بخش T شکل بر روی فلنج می بایست به گونه ای باشد که همواره بصورت عمود بر شیارهای چوب باشد. 3-3-11. قرقره می بایستی به گونه ای مونتاژ گردد که حداقل فاصله بین چوب های رابط وجود داشته و این چوب ها کامال عمود بر فلنج قرار گرفته باشند. 4-3-11. می بایستی دقت گردد سوراخ عبور کابل حتما بر روی فلنج در قسمت خارجی بارل و در سمت رزوه دار میلگرد قرار گرفته باشد. 5-3-11. کلیه قرقره ها پس از مونتاژ و قبل از تحویل به خط تولید می بایستی آچارکشی شده باشند. 6-3-11. مونتاژ و تحویل قرقره های با چوب مرطوب تحت هر شرایطی ممنوع است. 4-11- شرایط پیچیدن محصول بر روی قرقره: 1-4-11. قرقره های مورد استفاده در خط تولید می بایستی حایز شرایط ذکر شده در بند 3 باشند در غیر اینصورت استفاده از آنها مجاز نمی باشد. 1-4-11. قرقره خالی قبل از استفاده می بایستی توزین گردیده و وزن خالی آن قید گردد. 3-4-11.جهت جلوگیری از آسیب دیدگی محصول بر روی بارل قرقره پیش از مصرف می بایستی لفافه ای از جنس پالستیک کشیده شود بصورتی که سطح بارل را بنحو مناسبی پوشش دهد. تذکر: در قرقره های سایز 96 و به باال - که عمدتا محصوالت سنگین بر روی آنها پیچیده میشود می بایستی از تخریب سطح روکش بدلیل تماس با دیواره داخلی فلنج با استفاده از لفافه های مناسب منجمله بهره گیری از کارتن پالست بر روی قسمت داخلی فلنج - بر روی قرقره جلوگیری گردد. 4-4-16. تراورس محصوالت می بایستی بسیار دقیق و منظم انجام شده و از ایجاد فاصله بین رشته ها روی هم افتادگی رشته ها و شل بودن آنها ممانعت گردد. 6-4-16. برروی قرقره پس از پیچیده شدن کابل می بایستی به میزان حداقل 2 برابر قطر محصول از لبه فلنج فاصله خالی باقی بماند. 0-4-16. انتهای کابل - بر روی قرقره - می بایستی توسط بست کمربندی بگونه ای ثابت گردد که 26 سانتی متر آن آزاد باشد. 7-4-16. قبل از پیاده نمودن قرقره از روی جمع کن می بایستی متراژ ابتدا و انتها سایز و نوع محصول و نیز فلش مشخص کنندهی جهت مجاز چرخش قرقره بر روی فلنج سمت رزوه دار توسط ماژیک و شابلون درج گردد. 8-4-16. قرقره پس از پیاده سازی از روی جمع کن می بایستی آچارکشی گردد. 9-4-16. قرقره پس از تولید می بایستی توزین گردیده و وزن پر درج گردد.
5-11- شرایط بارگیری قرقره ها: 1-5-11. تمامی قرقره های آماده شده می بایستی حاوی پالک مشخصات بوده متراژ کل کابل و نشان استاندارد ملی ایران توسط رنگ قرمز با استفاده از شابلون بر روی فلنج - سمت رزوه دار ت حک شده باشد. 1-5-11.قرقره ها می بایستی توسط الیه محافظ کارتن پالست پوشش گردیده و این پوشش توسط کمربند پالستیکی بسته شده باشد )کارتن پالست می بایستی یک تکه و باعرض مناسب انتخاب گردد بنحوی که سطح محصول نمایان نگردد(. 3-5-11.کلیه قرقره ها می بایستی جهت جلوگیری از ورود فشار غیر متعارف بر روی فلج بر روی شاخک لیفتراک حمل گردد. تذکر: در صورت استفاده از قالب و کمربند می بایستی در نظر داشت که درقرقره های سایز 86 و به باال می بایستی حتما کمربند از روی بارل و یا از داخل سوراخ فلنج عبور نماید. 4-6-16. پس از قرار دادن قرقره درداخل ماشین می بایستی کلیه قرقره ها کامال آچارکشی گردیده و از سفت بودن مهره ها اطمینان حاصل گردد. 6-11- حمل و نقل قرقره ها: برای حمل و نقل و جابجایی قرقره های پر معموال از لیفتراک استفاده می شود در صورت استفاده از لیفتراک باید توجه داشت که قدرت لیفتراک باید با وزن نهایی قرقره متناسب باشد. رعایت نکات ذیل هنگام حمل و نقل قرقره های پر توسط وسائل نقلیه توصیه می گردد: 1-0-16. در صورت نیاز به غلتاندن قرقره سیم برر وی زمین باید به جهت مجاز چرخش قرقره)فلش روی لبه قرقره( توجه نمود. الزم به ذکر است که هرگز نباید قرقره پر در خالف فلش مشخص شده برروی لبه قرقره غلتانده شود. 2-0-16. با توجه به اینکه خوابانیدن قرقره از سمت مسطح آن موجب وارد آمدن فشار زیاد بر حلقه پایینی قرقره می گردد قرقره باید از جهت دوار آن برروی کف کامیون قرار داده شود. 3-0-16. در صورت حمل بیش از یک قرقره توسط تریلر قرقره ها باید بصورت ردیفی و پشت سرهم در راستای طولی کف تریلر قرار گیرند. 4-0-16. در صورت بلند کردن قرقره توسط لیفتراک قرقره باید از سمت مدور آن برروی لیفتراک قرار گیرد. الزم به ذکر است که در هر بارگیری فقط حمل یک قرقره توسط لیفتراک مجاز می باشد.
شکل 2 - نحوه نادرست جابجا کردن یک قرقره پر شکل 3 - نحوه صحیح حمل یک قرقره پر
شکل 4 - نحوه صحیح حمل و انبارش بازکردن و دوباره پیچی کابل
11- نحوه ممیزی از تجهیزات تولید کابل: 1-11- کشش راد: این دستگاه به دلیل اینکه در محصول نهایی نقش اساسی ندارد و محصول خروجی آن در دستگاه کشش فاین تبدیل به محصولی می شود که در کابل های نهایی مورد استفاده قرار می گیرد به امکانات پیچیده نیاز ندارد. تنها بررسی سطح ظاهری مفتول خروجی از جهت بند بند نبودن و صیقلی و صاف بودن سطح آن کفایت می کند. 1-11- کشش فاین: این دستگاه به منظور یکنواختی کیفیت آنیل مس حتما باید مجهز به آنیلر پیوسته مقاومتی باشد که بخش های پیش گرم کوره خنک کن و خشک کن در آن به درستی عمل کنند. به دلیل تعداد رشته های زیاد مفتول در هادی کابل های انعطاف پذیر نوع چند سیمه این دستگاه بر نوع تک سیمه ارجحیت دارد. بانچر: بخش ورودی )پی آف( این دستگاه باید مجهز به کنترل تنش مناسب باشد تا از کش آمدگی و کاهش قطر مفتول ها جلوگیری به عمل آید. در ورودی های چند سیمه پی آف مناسب از نوع موتور دار است تا سرعت ورودی با سرعت پیچش سیم روی قرقره خروجی هماهنگ شود. از بخش های مهم این دستگاه می توان به سیستم متوقف کننده دستگاه در صورت بروز پارگی در سیم های ورودی اشاره کرد. این سیستم باید بتواند با حسگرهای مناسب پارگی سیم را کشف و در این حالت دستگاه را متوقف نماید. -3-11 از جمله بخش های مهم دیگر در این دستگاه قسمت کنترل تنش در قسمت جمع کن است. سیستم کالچ مکانیکی به دلیل نوسانی که در قطر مفتول های خروجی )در حالت قرقره خالی و قرقره پر( ایجاد می کند مناسب نیست و برای تولید این کابل ها قابل قبول نمی باشد. نوار پیچ: به دلیل ایجاد همپوشانی مناسب در نوار پیچ عرضی )پیچشی( استفاده از این نوع نوار پیچ به جای نوار پیچ 4-11- طولی کیفیت بهتری در کابل های نهایی از نظر یکنواختی قطرسیم عایق شده ایجاد می کند. سیستم مناسب کنترل تنش نوار از جمله مواردی است که ضرورت دارد در تجهیزات مربوط به نوار پیچ در نظر گرفته شود. اکسترودر عایق: مناسب ترین اکسترودر برای عایق کردن روی رشته های هادی کابل شامل مشخصات به شرح ذیل 5-11- است: نسبت طول به قطراستوانه اکسترودر حداقل باید 24 باشد. سیستم کنترل دمایی اکسترودر باید از نوع SSR بوده و کنترل دمایی از نوع کنتاکتوری که در آن صرفا گرمکن یا فن خنک کن در مدار قرار می گیرد مناسب نمی باشد. تجهیزات کنترلکیفی شامل کنترلکننده قطر روی عایق و دستگاه اسپارک دستگاه اکسترودر باید به 16( مجهز شود تا از ضخامت مناسب عایق و عدم وجود سوراخ و سوختگی در عایق کابل تستر)حداقل KV -AC اطمینان حاصل شود. دستگاه کابل کننده )برای کابل های گرد( 0-11- برای جلوگیری از پیچش هر رشته از سیم عایق شده در مرحله تابیدن رشته ها )کابل کردن( این دستگاه باید دارای سیستم Back Twist باشد تا از آسیب رسیدن به عایق تا حد امکان جلوگیری به عمل آید. نوار پیچ پس از عمل تاب باید از نوع پیچشی یا عرضی با اعمال همپوشانی مناسب باشد و همچنین باید کنترل تنش آن قابل قبول باشد.
اکسترودر روکش: برای این اکسترودر نیز همانند اکسترودر عایق مشخصات زیر مناسب است: 7-11- نسبت طول به قطر استوانه اکسترودرر حداقل باید 24 باشد. سیستم کنترل دمایی اکسترودر باید از نوع SSR بوده و کنترل دمایی از نوع کنتاکتوری مناسب نیست. برای تولید کابل های گرد وجود دستگاه کنترل قطر در خط اکسترودر الزامی است.